Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί μία πραγματικότητα με εκπληκτικές διαστάσεις. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 1995 σε 22 χώρες, η κοινωνική οικονομία αποτελεί μία «βιομηχανία» ύψους 1,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Γενικά στον τομέα αυτό της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων και των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, απασχολούνται με πλήρη απασχόληση 19 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών, που αγγίζει κατά μέσο όρο το 28% προσφέρει μόνιμα ή περιοδικά εθελοντική εργασία. Η συμβολή της κοινωνικής οικονομίας στις οικονομίες των χωρών που έλαβαν μέρος στην έρευνα φθάνει το 4,6% του Α.Ε.Π. με κορωνίδα την Ολλανδία, όπου η κοινωνική οικονομία συμβάλλει στο Α.Ε.Π κατά 15,5%!
Ειδικά όσον αφορά την Ευρώπη υπολογίζεται ότι η Κοινωνική Οικονομία αντιπροσωπεύει το 8% των επιχειρήσεων, απασχολώντας περίπου 9 εκατομμύρια εργαζομένους, αντιπροσωπεύοντας το 7.9% της συνολικής απασχόλησης. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα και την Πορτογαλία οι κοινωνικές επιχειρήσεις καλύπτουν μόλις το 1% με 2,5% της συνολικής απασχόλησης ενώ αντίθετα σε χώρες, όπως η Δανία, η Γαλλία κι η Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 12,5% , 14,3% και 15%.
Ήδη από το 1994, στο 10ο κεφάλαιο της Λευκής Βίβλου που έχει συντάξει η Ε.Ε. για την «Ανάπτυξη, την Ανταγωνιστικότητα και την Απασχόληση» καταφαίνεται ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην προώθηση της βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των πολιτών.
Σήμερα, παρότι δεν έχει υπάρξει ανάλογη έρευνα τέτοιας έκτασης, τα μεγέθη εκτιμώνται πολύ μεγαλύτερα. Τα πεδία δραστηριότητας που αναπτύσσονται αφορούν κυρίως στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στην υγεία, στην κοινωνική φροντίδα, στο περιβάλλον, στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη φιλανθρωπία, στη διεθνή ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια. Ιδιαίτερα, η εκπαίδευση, η υγεία και η κοινωνική φροντίδα, αποτελούν τα κύρια πεδία δραστηριοποίησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι είναι κοινωνική οικονομία;
Η κοινωνική οικονομία βασίζεται στην ισορροπία μεταξύ ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων, ανθρώπινων αναγκών και συστημάτων της αγοράς κι αποτελεί ένα οργανικό σύνολο, αλληλεξαρτήσεων μεταξύ οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών, πολιτισμικών δράσεων και προσπαθειών. Στόχος της είναι η ισορροπία, η βιωσιμότητα, η στήριξη κι η ενδυνάμωση του «μέρους» για τη βέλτιστη, την ειρηνική, αρμονική, δημιουργική κι αλληλέγγυα συνύπαρξη του «όλου», κάνοντας πράξη το γνωστό ρητό «η ισχύς εν τει ενώσει». Ό,τι δεν μπορεί να καταφέρει κάποιος μόνος του, το καταφέρνει μαζί με άλλους. Άλλωστε στη συνεργασία (και τη εξειδίκευση) βασίζεται η σημερινή κοινωνία.
Επιπλέον, η κοινωνική οικονομία δεν προσβλέπει στον πλουτισμό και τη σώρευση κεφαλαίων αλλά στη βιώσιμη αλληλεπίδραση ανθρώπου, φύσης κι οικονομικών πόρων πέρα από κάθε είδους διαφορές και διαχωρισμούς με στόχο μια καλύτερη ζωή σ' έναν καλύτερο κόσμο.
Πόσο καινούργια είναι η έννοια της κοινωνικής οικονομίας για την Ελλάδα;
Η κοινωνική οικονομία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα κι οι κοινωνικές επιχειρήσεις αποτελούσαν εδώ και αιώνες μια πολύ επιτυχημένη πρακτική. Ειδικά στην Ελλάδα ήταν αυτές που δημιούργησαν ανθηρές τοπικές οικονομίες και ισχυρές συντεχνίες. Ήταν αυτές που έβγαλαν ολόκληρα χωριά κι ολόκληρες περιοχές από τη φτώχεια και την αφάνεια, με περισσότερο γνωστή τη "Κοινή Συντροφία και Αδελφότητα των Αµπελακίων" στ' Αμπελάκια της Θεσσαλίας για την καλλιέργεια κι εμπορία βαμβακιού που ιδρύθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα αλλά και πολλές άλλες όπως: ο συνεταιρισμός της Χίου για την παραγωγή μεταξιού και την κατασκευή μεταξωτών υφασμάτων, ο συνεταιρισμός στα Μαδεµοχώρια της Χαλκιδικής για εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής , οι ναυτικοί συνεταιρισμοί της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών, οι συνεταιρισμοί των κοινοτήτων του Πηλίου, οι συνεταιρισμοί των χτιστάδων από τα μαστοροχώρια της περιοχής της Κόνιτσας, και πολλοί άλλοι.
Ειδικά όσον αφορά την Ευρώπη υπολογίζεται ότι η Κοινωνική Οικονομία αντιπροσωπεύει το 8% των επιχειρήσεων, απασχολώντας περίπου 9 εκατομμύρια εργαζομένους, αντιπροσωπεύοντας το 7.9% της συνολικής απασχόλησης. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα και την Πορτογαλία οι κοινωνικές επιχειρήσεις καλύπτουν μόλις το 1% με 2,5% της συνολικής απασχόλησης ενώ αντίθετα σε χώρες, όπως η Δανία, η Γαλλία κι η Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 12,5% , 14,3% και 15%.
Ήδη από το 1994, στο 10ο κεφάλαιο της Λευκής Βίβλου που έχει συντάξει η Ε.Ε. για την «Ανάπτυξη, την Ανταγωνιστικότητα και την Απασχόληση» καταφαίνεται ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην προώθηση της βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των πολιτών.
Σήμερα, παρότι δεν έχει υπάρξει ανάλογη έρευνα τέτοιας έκτασης, τα μεγέθη εκτιμώνται πολύ μεγαλύτερα. Τα πεδία δραστηριότητας που αναπτύσσονται αφορούν κυρίως στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στην υγεία, στην κοινωνική φροντίδα, στο περιβάλλον, στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη φιλανθρωπία, στη διεθνή ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια. Ιδιαίτερα, η εκπαίδευση, η υγεία και η κοινωνική φροντίδα, αποτελούν τα κύρια πεδία δραστηριοποίησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι είναι κοινωνική οικονομία;
Η κοινωνική οικονομία βασίζεται στην ισορροπία μεταξύ ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων, ανθρώπινων αναγκών και συστημάτων της αγοράς κι αποτελεί ένα οργανικό σύνολο, αλληλεξαρτήσεων μεταξύ οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών, πολιτισμικών δράσεων και προσπαθειών. Στόχος της είναι η ισορροπία, η βιωσιμότητα, η στήριξη κι η ενδυνάμωση του «μέρους» για τη βέλτιστη, την ειρηνική, αρμονική, δημιουργική κι αλληλέγγυα συνύπαρξη του «όλου», κάνοντας πράξη το γνωστό ρητό «η ισχύς εν τει ενώσει». Ό,τι δεν μπορεί να καταφέρει κάποιος μόνος του, το καταφέρνει μαζί με άλλους. Άλλωστε στη συνεργασία (και τη εξειδίκευση) βασίζεται η σημερινή κοινωνία.
Επιπλέον, η κοινωνική οικονομία δεν προσβλέπει στον πλουτισμό και τη σώρευση κεφαλαίων αλλά στη βιώσιμη αλληλεπίδραση ανθρώπου, φύσης κι οικονομικών πόρων πέρα από κάθε είδους διαφορές και διαχωρισμούς με στόχο μια καλύτερη ζωή σ' έναν καλύτερο κόσμο.
Πόσο καινούργια είναι η έννοια της κοινωνικής οικονομίας για την Ελλάδα;
Η κοινωνική οικονομία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα κι οι κοινωνικές επιχειρήσεις αποτελούσαν εδώ και αιώνες μια πολύ επιτυχημένη πρακτική. Ειδικά στην Ελλάδα ήταν αυτές που δημιούργησαν ανθηρές τοπικές οικονομίες και ισχυρές συντεχνίες. Ήταν αυτές που έβγαλαν ολόκληρα χωριά κι ολόκληρες περιοχές από τη φτώχεια και την αφάνεια, με περισσότερο γνωστή τη "Κοινή Συντροφία και Αδελφότητα των Αµπελακίων" στ' Αμπελάκια της Θεσσαλίας για την καλλιέργεια κι εμπορία βαμβακιού που ιδρύθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα αλλά και πολλές άλλες όπως: ο συνεταιρισμός της Χίου για την παραγωγή μεταξιού και την κατασκευή μεταξωτών υφασμάτων, ο συνεταιρισμός στα Μαδεµοχώρια της Χαλκιδικής για εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής , οι ναυτικοί συνεταιρισμοί της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών, οι συνεταιρισμοί των κοινοτήτων του Πηλίου, οι συνεταιρισμοί των χτιστάδων από τα μαστοροχώρια της περιοχής της Κόνιτσας, και πολλοί άλλοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου